Zapraszamy na subiektywne zestawienie Codziennego, ekonomicznego przeglądu informacji z Rosji.
Dzisiejszy odcinek jak i cały kanał jest współfinansowany przez patronów, opiekunów i fanów.
Szczegóły wsparcia jak i link do Patronite znajdziecie w opisie filmu oraz pod artykułem na ekonomiarosji.pl
W dzisiejszym programie:
- Po masowym zatruciu ludzi sałatką Lobio z firm kurierskich zabezpieczono ponad 170 ton niebezpiecznej fasoli. Rospotrebnadzor ustalił, że fasola została wyprodukowana w niehigienicznych warunkach, a produkcja odbywała się obok wysypiska śmieci. Wstrzymane zostały wszystkie dostawy, w których w potrawach wykorzystano fasolę.
- Śledczy zatrzymali szefa rostowskiego wydziału Federalnej Służby Skarbowej Andrieja Mosienko, podejrzanego o wręczenie urzędnikowi dużej łapówki za pośrednictwem pośrednika. Media piszą, że zatrzymanie może mieć związek ze sprawą rektora Woroneskiego Uniwersytetu Państwowego Dmitrija Endowickiego, który jest podejrzany o przyjęcie łapówki za skuteczną obronę pracy swojego kandydata.
- Sekretarz stanu Antony Blinken powiedział , że lipcowy szczyt NATO w Waszyngtonie skupi się na wzmocnieniu zwycięstwa Ukrainy w dłuższej perspektywie . Ważne jest, aby partnerzy wiedzieli, że Siły Zbrojne Ukrainy mają wszystko, czego potrzebują, aby wzmocnić linię frontu i zatrzymać natarcie sił okupacyjnych. Spodziewamy się, że przed szczytem NATO około dwudziestu, a być może więcej krajów podpisze z Ukrainą dwustronne umowy o bezpieczeństwie. To wyraźny dowód, że wszystkie nasze kraje partnerskie wspierają Ukrainę w dłuższej perspektywie” – podkreślił szef amerykańskiej dyplomacji.
- Pełniący obowiązki premiera Holandii Mark Rutte zostanie nowym sekretarzem generalnym NATO – podała holenderska telewizja NOS, powołując się na źródła.
- Ukraina spodziewa się otrzymać 1 mld dolarów od zachodnich partnerów na odbudowę systemu energetycznego kraju — premier Szmyhal.
- Unia Europejska jest zaniepokojona znacznym wzrostem importu towarów do Kazachstanu, które mogą trafić do Rosji z pominięciem sankcji – specjalny wysłannik UE ds. sankcji David O’Sullivan.
- Unia Europejska zamierza uzgodnić 14. pakiet sankcji wobec Rosji przed rozpoczęciem szczytu UE 27 czerwca. Państwa bloku chcą przyjąć nowy pakiet przed przekazaniem prezydencji Węgrom.
- Komisja Europejska utworzyła komisję rewizyjną, która ma monitorować środki przyznane Ukrainie i zapobiegać ewentualnej korupcji. Decyzja została opublikowana na stronie internetowej UE.
- Garry Kasparow – W czasach kryzysu krąg wokół dyktatora kurczy się szybciej. Lojalność zwycięży wszystko, zwiększając paranoję i zmniejszając kompetencje. Choć terrorystyczne państwo mafijne Putina jest teraz głupie i niebezpieczne, najlepiej zrobić wszystko, aby je złamać, zanim stanie się jeszcze gorzej. Tak skomentował zastąpienie 4 wiceministrów obrony i mianowanie córki swojej kuzynki na to stanowisko.
- Wizyta Putina w KRLD
Wizyta Putina w Korei Północnej może mieć reperkusje daleko wykraczające poza pole bitwy na Ukrainie. Jest to znaczący krok w kierunku partnerstwa opartego na wspólnej wrogości wobec Zachodu i jego sojuszników, co wzmacnia pozycję obu przywódców i pogłębia globalne linie podziału, pisze CNN.
Według południowokoreańskich urzędników, Korea Północna otrzymuje żywność i inne niezbędne towary z Moskwy. Podczas spotkania Putin powiedział, że są gotowi pomóc Korei Północnej w rozwoju jej programów kosmicznych i satelitarnych.
Eksperci uważają, że Kim Dzong Un chce mieć dostęp do know-how w zakresie szeregu rosyjskich zaawansowanych broni i technologii związanych ze wzbogacaniem uranu, projektowaniem reaktorów czy silnikami jądrowymi dla okrętów podwodnych. Może wierzyć, że jest to po prostu konieczne dla przetrwania jego reżimu.
Ankit Panda, starszy pracownik programu polityki nuklearnej w think tanku Carnegie Endowment for International Peace, powiedział, że jest mało prawdopodobne, aby Putin był zbyt chętny do zainicjowania współpracy w zakresie technologii nuklearnej, ponieważ Rosja może dzielić się „mniej wrażliwymi” technologiami, takimi jak ulepszanie radarów lub systemów rakiet przeciwlotniczych.
Jednocześnie może wykorzystać tę wizytę, aby pozyskać dalsze wsparcie KRLD, a także pokazać światu, że Moskwa nie jest sama. „Putin podkreśla, że Rosja ma przyjaciół – i promuje ideę, że wojna nie jest do wygrania dla Ukrainy, ponieważ Rosji nie zabraknie broni” – powiedział John Erath, starszy dyrektor ds. polityki w Centrum Kontroli Zbrojeń i Nieproliferacji.
Jego zdaniem moskiewski władca może też traktować relacje z Kimem jako sposób na „podniesienie widma wojny nuklearnej”, wykorzystując obawy Waszyngtonu i Korei Płd. do tego, by sojusznicy Ukrainy zmusili ją do negocjacji na warunkach Rosji.
Wizyta potrwa dwa dni, kraje powinny podpisać umowę o partnerstwie strategicznym.
Prezydent Federacji Rosyjskiej wyraził podziw dla tego, jak zmienił się Pjongjang w ciągu ostatnich 24 lat (ostatni raz Władimir Putin był w KRLD w 2000 roku). Twierdzi, że pod przywództwem Kim Dzong Una miasto stało się bardzo piękne. „Miło się na niego patrzy, mówię to szczerze” – powiedział Władimir Putin.
2. Rosyjskie Ministerstwo Obrony ogłosiło, że u 20% powracających z wojny ma zaburzenia psychiczne.
Lekarze u co piątego żołnierza powracającego z wojny diagnozują zespół stresu pourazowego (PTSD) – poinformowała wiceminister obrony Anna Tsivileva.
„Gdzieś około 20%. Taka diagnoza wymaga poważnej, długotrwałej pracy lekarza psychiatry i psychologa medycznego przy wsparciu farmakologicznym. Ale oczywiście każdy, kto wraca, potrzebuje wsparcia psychologicznego” – stwierdziła Tsivileva w wywiadzie dla Wiedomosti.
Zaznaczyła , że obecnie brakuje psychologów, którzy mogliby pracować z uczestnikami wojny. I o tym mówiliśmy, co więcej powstały kursy zaoczne na psychologów i tej pracy podejmują się np. wróżbici. Na pewno pozytywnie to wpłynie na osoby zmagające się PTSD
„Ważne jest, aby człowiek miał perspektywę na życie, nawet jeśli doznał kontuzji lub jest niepełnosprawny. W Rosji? Ktoś chyba mocno żartuje w tym momencie. Wszyscy widzieliśmy wiele filmików jak traktuje się niepełnosprawnych w Rosji. Zaczynając od wyrzucania ich z autobusów, kończąc na nieprzystosowanej służbie zdrowia do ich obsługi. Ale tu mamy inną narrację.
Nasi weterani to młodzi chłopcy, mają rodziny, małe dzieci, muszą pracować i być akceptowani przez społeczeństwo” – podkreśliła Tsivileva.
Może nie wszyscy wiedzą ale PTSD to zespół objawów, które pojawiają się na skutek stresu. Pacjenci z tym zespołem doświadczają traumatycznych, niepokojących wspomnień. Niektórzy pacjenci, wspominając o tym, co się wydarzyło, doświadczają koszmarów sennych i odczuwają fizjologiczny dyskomfort. Zwykła impreza i bawiące się i krzyczące dzieci mogą np. uruchomić wspomnienia krzyczących ludzi w agonii.
Wcześniej Ministerstwo Zdrowia Federacji Rosyjskiej podało dane, z których wynika, że co czwarty uczestnik wojny (26%) zgłaszający się po pomoc psychologiczną był kierowany do psychiatry.
Od czerwca 2023 r. z porad skorzystało zaledwie 18 tys. osób. Przypominam, że sami Rosjanie podawali liczbę uczestników wojny w Ukrainie na ponad milion.
Od lata ubiegłego roku, aby zwiększyć dostępność pomocy psychologicznej dla byłego personelu wojskowego, w Rosji otwarto 1,4 tys. poradni lekarsko-psychologicznych oraz 556 gabinetów psychoterapeutycznych. Tu wypełnili te gabinety z łapanki wróżami, sprzedawcami i kim popadnie po kursach on-line.
Łącznie na konsultacje zgłosiło się ponad 300 tys. osób. Jednocześnie, według szefa Ministerstwa Zdrowia Federacji Rosyjskiej Michaiła Muraszki, wskaźnik zapewnienia uczestnikom wojny pomocy psychologicznej w 2023 r. wyniósł 15%. 18 tysięcy z 300 tysięcy zgłoszeń to dla mnie 6% – wiemy zatem, że w artykułach które przechodzą cenzurę przed wydaniem są problemy z matematyką.
3. Rekordowe stopy depozytów i kredytów
Na rynku rozpoczęła się fala kolejnych podwyżek oprocentowania depozytów – dziś można znaleźć oferty na poziomie powyżej 20% w skali roku. Powstaje więc paradoksalna sytuacja: regulator nie zmienił ponownie głównej stopy procentowej, ale banki są pesymistyczne i gotowe oferować wysokie oprocentowanie depozytów.
Od początku czerwca kilkanaście kluczowych banków na rynku depozytów podniosło stopy procentowe o 1-2,5 pkt proc. (p.p.). 31 maja Sbierbank ogłosił podwyżkę stopy do 18% rocznie, następnie GPB podniósł stopy do 19% rocznie, Alfa-Bank do 18%, MKB do 20% (przy otwieraniu depozytu na platformie partnerskiej), Dom.RF do 20,5%
Na rynku rozwinęła się obecnie ciekawa i nieco paradoksalna sytuacja ze stopami depozytowymi – mówi Pavel Samiev, dyrektor generalny agencji Businessdrom. 7 czerwca Bank Rosji po raz kolejny zdecydował się utrzymać główną stopę procentową na poziomie 16% w skali roku, ale czołowi uczestnicy rynku zaczęli podnosić oprocentowanie depozytów jeszcze przed decyzją regulatora. „Biorąc pod uwagę wysoki poziom głównej stopy procentowej i retorykę banku centralnego dotyczącą zacieśniania polityki pieniężnej, banki zdecydowały się na proaktywność i podniosły oprocentowanie szeregu produktów oszczędnościowych na początku czerwca.
Banki musiały wziąć pod uwagę nie tylko kluczowy czynnik kursowy, ale także niedawną innowację dla klientów – zwiększenie limitu przelewów przez System Szybszych Płatności (FPS) do 30 mln rubli od 1 maja 2024 r. przy przelewie do siebie do innego banku. „To przełomowe wydarzenie dla rynku, dzięki któremu mobilność środków klientów jest znacznie zwiększona”
Wbrew oczekiwaniom Banku centralnego , po krótkiej pauzie na początku roku, rozpoczął się wzrost emisji we wszystkich segmentach kredytów detalicznych. Według wstępnych danych dynamika kredytów konsumpcyjnych w kwietniu 2024 r. utrzymała się na wysokim poziomie z marca (1,8%).
Jednocześnie rośnie głównie segment kart kredytowych, w którym oprocentowanie zawsze było wyższe, a zatem mniej wrażliwe na zmiany stóp rynkowych – czytamy w raporcie Banku Rosji. Według wstępnych danych dynamika kredytów hipotecznych nieznacznie przyspieszyła do 1,4% w kwietniu wobec 1,2% w marcu.
„Wzrost oprocentowania kredytów i utrzymujący się popyt na zasoby kredytowe mogą wskazywać, że zacieśnianie polityki pieniężnej nie osiąga jeszcze żadnych celów” – mówi Valery Piven, dyrektor Grupy Ratingowej Instytucji Finansowych w ACRA.
Dwa miesiące temu uczestnicy rynku spodziewali się, że Bank Centralny przejdzie do szybkiego luzowania polityki pieniężnej w dającej się przewidzieć przyszłości, ale dziś wszyscy są przekonani, że obecny cykl raczej nie zakończy się przed końcem roku.
Ma to swoje konsekwencje jeśli chodzi o wycene obligacji rządowych które również rosną.
4. Ponad 80% Rosjan skarży się na ciągły smród.
Zdecydowana większość Rosjan nie jest zadowolona z jakości powietrza w swoich miastach.
82% obywateli regularnie odczuwa silny smród. Co piąty Rosjanin (21%) skarży się na stale utrzymujący się nieprzyjemny zapach, kolejne 10% odczuwa go codziennie, ale przez krótki czas. 30% respondentów stwierdziło, że spotyka się ze smrodem kilka razy w tygodniu, 21% – kilka razy w miesiącu.
Badanie przeprowadzono w 83 regionach kraju – głównie z miast, w których znajdują się punkty monitorowania zanieczyszczeń powietrza firmy Roshydromet. „Wyniki potwierdziły znaczenie dla obywateli problemu silnych nieprzyjemnych zapachów z przedsiębiorstw przemysłowych, obiektów mieszkaniowych i usług komunalnych oraz składowisk śmieci” – czytamy w raporcie Frontu Ludowego (ONF).
Na złą jakość powietrza najbardziej cierpią mieszkańcy miast przemysłowych, w których panuje duży przemysł.
Również osiedla ze składowiskami śmieci, fabrykami ryb, hodowlą trzody chlewnej, różnymi fabrykami i pobliskimi oczyszczalniami ścieków borykają się z problemem nieprzyjemnego zapachu.
W lutym podczas swojego wystąpienia przed Zgromadzeniem Federalnym prezydent Władimir Putin zażądał zmniejszenia o połowę ilości szkodliwych emisji do atmosfery. I jak idzie?
Na te cele przeznacza się coraz mniej środków. W projekcie budżetu federalnego na lata 2024–2026. finansowanie projektu Czyste Powietrze obcięto o 6 miliardów rubli . W tym roku zostanie na to wydane zaledwie 4,2 miliarda rubli, choć wcześniej rząd przeznaczył na to 10,3 miliarda.
Doszło do fiaska projektu „Czyste powietrze” w regionach, przyznał wiceprzewodniczący Komisji ds. Ekologii Dumy Państwowej Władimir Burmatow.
5. Problemy z importem się pogłębiają. Juan po raz pierwszy od roku spadł poniżej 11,5 rubla
Trwa umocnienie rubla z powodu sankcji. Kurs juana na moskiewskiej giełdzie spadł o 4% – z 11,95 do 11,45 rubla (o 18:00 czasu moskiewskiego) i po raz pierwszy od 8 czerwca 2023 r. spadł poniżej 11,5 rubla.
Powodem anomalii są problemy z płatnościami za import, nasilone po nałożeniu sankcji na moskiewską giełdę.
Według analityków SberCIB rubel szybko się umacnia, mimo że obroty na parze juan/rubel znacznie spadły – to znaczy, że eksporterzy stali się mniej aktywni.
„Wszystko ze względu na niski popyt na walutę – ostatnie sankcje mogą skomplikować płatności za import” – podsumowują. „Nowy pakiet sankcji prawdopodobnie doprowadzi do zwiększonej presji na import. Ryzyko sankcji wtórnych wobec naszych kontrahentów zauważalnie wzrasta” – zauważają analitycy Promsvyazbanku.
Problem dostrzega również Bank Centralny. Według jego wstępnych szacunków nadwyżka bilansu handlu zagranicznego towarami w okresie styczeń-maj wzrosła do 56 mld USD wobec 47,6 mld USD w pierwszych pięciu miesiącach 2023 r. – „ze względu na bardziej znaczący spadek importu w porównaniu z eksportem”.
W tych warunkach rubel może nadal umacniać się w stosunku do juana – istnieje ryzyko, że do końca czerwca znajdzie się w przedziale 11-11,5 rubla za juana – przekonują analitycy Promsvyazbanku. Przyznają, że aby zrównoważyć sytuację, Bank Centralny może odmówić sprzedaży juana w drugiej połowie roku.
„Widzimy klasyczną sytuację z basenem i dwiema rurami” – Alexander Potavin, wiodący analityk FG Finam, opisuje to, co dzieje się z rublem – „jedna waluta napływa do kraju w stabilnym przepływie, a druga prawie nie wychodzi. Podobną sytuację widzieliśmy latem 2022 r., co prowadzi do niepotrzebnego umocnienia rubla dla rządu”.
Juan traci na wartości nie tylko w stosunku do rubla, ale także w stosunku do dolara, jeśli przeliczysz jego kurs wymiany za rubla. Dyskonto w stosunku do światowego kursu walutowego wzrosło do prawie 1,5%,
Jego zdaniem, spadek wartości juana w stosunku do dolara odzwierciedla problemy ze znalezieniem walut krajów zachodnich przez importerów:
„Jeśli wcześniej, jak się wydaje, między eksporterami, którzy sprzedawali juany na moskiewskiej giełdzie, a importerami z popytem na dolara i euro, istniała warstwa pośredników, którzy byli gotowi zawrzeć ugody dla komisji arbitrażowej w wysokości poniżej 1%, teraz procedura stała się bardziej skomplikowana.
Istnieje próżnia informacyjna, problemy z otwarciem linii handlowych dla pozagiełdowych transakcji międzybankowych, a banki, które zachowały możliwość przelewów w walutach zachodnich, nie są w zasadzie gotowe do współpracy z osobami objętymi sankcjami.
Wszystko to, , może doprowadzić do tego, że dyskonto juana w stosunku do dolara wzrośnie do kilku procent.
System sankcji będzie nadal miał ogólnie negatywny wpływ na handel zagraniczny w dłuższej perspektywie, ostrzegają analitycy Raiffeisenbanku.
Jednocześnie w nadchodzących kwartałach wpływ na import może być większy niż na eksport: „Jeśli dostawy eksportowe są w dużej mierze zakontraktowane i stabilne, to import na początku roku osłabł w kontekście trudności z płatnościami”.
6. Sztuczna inteligencja w rosyjskich realiach.
Rosyjscy urzędnicy dosłownie krztuszą się z zachwytu, gdy tylko mówią o swoich osiągnięciach w tej dziedzinie. Ksztuszą to może dziwne sformuowanie, ale takiego urzyli w Rosji więc zostawiłem.
Po bliższym przyjrzeniu się przez ekspertów okazuje się, że urzędnikom nie zależy na osiągnięciach kraju w tej dziedzinie, ale na pieniądzach z budżetu, którym będą zarządzać. No kto by się spodziewał?
Niedawno na wystawie w Rosji rząd zorganizował sesję plenarną „Sztuczna inteligencja – główna technologia XXI wieku”. Wicepremier Dmitrij Czernyszenko przekonywał obecnych i siebie: „Dzięki sztucznej inteligencji przejście od gospodarki niedoboru do gospodarki obfitości staje się możliwe”.
I wtedy opinię publiczną zadziwił Minister Rozwoju Gospodarczego Maksym Reszetnikow, który poinformował, że Rosja znajduje się w pierwszej 10-tce wiodących krajów pod względem całkowitej mocy obliczeniowej, a ogólny poziom wdrożenia sztucznej inteligencji w priorytetowych obszarach gospodarki wyniósł 31,5. %. Tu mamy do czynienia z takimi absurdami, że nawet onucolube konta nie podają tych banialuk na twiterze.
Minister Rozwoju Cyfrowego Maksut Szadajew chwalił: „Naszym celem jest, aby ludzie w zasadzie zapomnieli o oświadczeniach, regulaminach i formularzach. Aby komunikując się z robotem, kolumną czy komunikatorem, powiedziali czego potrzebują, a wniosek został uformowany i zgłoszony przez AI.” Ciekawie brzmi. Oj bardzo ciekawie. Zastanawiam się, czy ta sztuczna inteligencja nie złorzy czasem oświadczenia w sprawie urlopu w Ukrainie za takiego Rosjanina.
Dodajmy do tego: niedawno wiceminister rozwoju gospodarczego Maksym Kolesnikow powiedział, że pod względem poziomu wdrożenia sztucznej inteligencji w głównych sektorach rosyjskiej gospodarki Rosja zajmuje już 12. miejsce wśród krajów G20, a do 2030 r. poziom ten osiągnie 90%.
Pięknie o to mówią, prawda? Jednak rosyjscy dziennikarze i eksperci zabrali głos. Mam cytat.
„Każdy z nas zapewne ma już pewne doświadczenie w komunikowaniu się z tym, za przeproszeniem, AI.
Czy to na poziomie szpitala, administracji publicznej czy urzędu skarbowego. I to doświadczenie, szczerze mówiąc, wcale nie jest pozytywne. Sprawdzenie tego, co mówią urzędnicy, jest bardzo trudne lub niemożliwe. Nie widzimy żadnych oznak rosyjskiego przywództwa w dziedzinie sztucznej inteligencji. Tzn widzimy, ale nie w rządzie, ale u oszustów.
„W dniu, w którym rozmawiano o osiągnięciach na wystawie w Rosji, odebrałem telefon z MTS. kobiecy głos nalegał, abym podłączył dodatkowy pakiet internetowy. Okazało się, że dzwonił… robot.
Oszuści wykorzystują sztuczną inteligencję ze wszystkich sił. Naturalnym głosem wnuka babcia zostaje poinformowana o wypadku i pilnie potrzebne są pieniądze. O wielu już mówiliśmy.
Okazuje się, że boom na AI, środowisko, robotyzacje infrastruktury, czyli wszystko, co wygląda ładnie i pięknie na prezentacjach w Rosji ma na celu sprzeniewierzenie pieniędzy przez wąską grupę polityków i urzędników.
Na drugiej szali infrastrukturę technologiczną i usługi z użyciem AI rozwijają przestępcy i oszuści.
I teraz pytanie, które chyba trzeba by zadać AI, bo mój mózg chyba nie znajduje odpowiedzi. Kto w tej układance jest większym oszustem?
