Zapraszamy na subiektywne zestawienie Codziennego, ekonomicznego przeglądu informacji z Rosji.
Dzisiejszy odcinek jak i cały kanał jest współfinansowany przez patronów, opiekunów i fanów.
Szczegóły wsparcia jak i link do Patronite znajdziecie w opisie filmu oraz pod artykułem na ekonomiarosji.pl
W dzisiejszym programie:
Shorts:
- Centralny Urząd Celny ds. Akcyzy (ATC) wezwał dostawców alkoholu do przyspieszenia procesu przenoszenia oznakowania importowanego alkoholu z Łotwy do Rosji. Grozi to podniesieniem ceny importowanego alkoholu nawet o 30%.
- Trzy zbiorniki zapaliły się w składzie paliwowym pod Kurskiem po ataku ukraińskiego drona, dwa zbiorniki zostały częściowo zniszczone, trzeci właśnie się płonie. Zniszczeniu uległo od 300 do 500 ton paliw.
- Donald Trump proponuje aby pomoc Ukrainie odbywała się w formie pożyczek.
- Od 15 lutego władze łotewskie zaczną konfiskować pojazdy z rosyjskimi tablicami rejestracyjnymi, które nie zostały ponownie zarejestrowane, i przekazywać je Ukrainie zgodnie z przyjętą jesienią ustawą.
- Republika Korei dołączyła do Międzyresortowej Platformy Koordynacyjnej Darczyńców Ukrainy – administracji prezydenta Korei Południowej. Platforma jest organem doradczym kierowanym przez G7, który ma pomóc w odbudowie Ukrainy.
- Szkody wynikające z przejęcia rosyjskich aktywów przez Unię Europejską znacznie przekroczą chwilowe korzyści – grozi rzeczniczka rosyjskiego MSZ Zacharowa.
- Nikki Haley poparła projekt ustawy o przekazaniu zamrożonych aktywów Federacji Rosyjskiej Ukrainie, donosi Bloomberg.
- Rząd Niemiec może potwierdzić, że kanclerz Olaf Scholz powiedział prezydentowi Rosji Władimirowi Putinowi w marcu 2022 r. o potrzebie wycofania wojsk rosyjskich z Kijowa. Poinformował o tym dziennikarzom oficjalny przedstawiciel niemieckiego gabinetu ministrów Steffen Hebestreit.
- Niemiecki producent samochodów Daimler Truck (część Mercedes-Benz Group) sprzedał w 2024 roku swoje 15% udziałów w producencie ciężarówek z silnikiem wysokoprężnym KamAZ.
- Pomoc Zachodu dla Ukrainy przekroczyła Plan Marshalla dla powojennej Europy
Zaczynamy dziś finansowo-historyczną ciekawostką.
Wsparcie finansowe dla Ukrainy po inwazji rosyjskiej przewyższyło pomoc, jakiej Stany Zjednoczone udzieliły krajom powojennej Europy. Jeśli chodzi o udział w PKB odbiorców, wsparcie dla Ukrainy jest „znacznie większe w ujęciu realnym niż Plan Marshalla po II wojnie światowej” – powiedziała Politico Odile Renaud-Basso, prezes Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju.
Skala wsparcia Ukrainy ze strony krajów zachodnich jest porównywalna z kosztami Planu Marshalla.
W 1948 roku Stany Zjednoczone przeznaczyły w ciągu czterech lat 13,3 miliarda dolarów 18 krajom Europy Zachodniej. Korygując to o inflację jest to prawie 169 miliardów dolarów.
Według obliczeń Kilońskiego Instytutu Gospodarki Światowej na dzień 31 października 2023 r. Unia Europejska, jej instytucje i Stany Zjednoczone przekazały Ukrainie łącznie 204,6 mld euro (219 mld dolarów).
Nie wszystkie obiecane środki zostały na razie przekazane. Przykładowo instytucje unijne, w tym Europejski Bank Inwestycyjny, przez kilka lat będą finansować Ukrainę, więc z obiecanych 77,1 mld euro na razie przeznaczono 23,6 mld euro. Jednak pomoc dla Ukrainy była dotychczas udzielana tylko przez dwa lata – w porównaniu z czterema latami w ramach Planu Marshalla.
W lutym UE zgodziła się zapewnić Kijówowi kolejne 50 miliardów euro ( 53,5 miliarda dolarów ) w ciągu najbliższych czterech lat. Uwzględniając je, pomoc dla Ukrainy przewyższy płatności w ramach Planu Marshalla w ujęciu pieniężnym.
I w to nie wliczono środków, które zostaną wykorzystane do odbudowy ukraińskiej gospodarki zniszczonej w wyniku inwazji. Na to środki przynajmniej częściowo zostaną zabrane Rosji.
Władze UE zatwierdziły plan wykorzystania na ten cel zysków z zamrożonych rezerw walutowych. A w tym tygodniu depozytariuszowi Euroclear, który posiada aktywa o wartości 190 miliardów euro, nakazano utworzenie osobnego konta, na którym będzie wypłacane zyski z papierów wartościowych.
2. Plan Trumpa na rozwiązanie konfliktu
Były prezydent USA Donald Trump planuje zmusić Rosję i Ukrainę do rozmów pokojowych z Rosją, jeśli wygra ona wybory prezydenckie w listopadzie, podaje kontrowersyjny Bloomberg.
Według nich ekipa Trumpa dyskutuje o możliwości zorganizowania szczytu pokojowego z udziałem prezydentów Rosji i Ukrainy Władimira Putina i Wołodymyra Zełenskiego, zaraz po wygranych wyborach. Aby zmusić Kijów, Trump może zagrozić zmniejszeniem wsparcia wojskowego, a Putina zagrozi zwiększeniem pomocy dla Ukrainy.
Ponadto Trump zamierza zmniejszyć zobowiązania wobec niektórych członków NATO. W szczególności planuje ogłosić, że artykuł 5 traktatu państw Sojuszu Północnoatlantyckiego, który przewiduje kolektywną obronę członka sojuszu w przypadku ataku, będzie miał zastosowanie tylko do tych państw, które spełnią wyznaczone cele wydatków na obronność. Tym samym zespół polityka dyskutuje w istocie o „dwupoziomowym sojuszu NATO”.
Latem ubiegłego roku Trump powiedział, że gdyby był u władzy, powstrzymałby wojnę na Ukrainie w ciągu 24 godzin. Twierdził, że zna Zełenskiego „bardzo dobrze”, a Putina jeszcze lepiej. W odpowiedzi ukraiński przywódca zasugerował, aby Trump przyjechał na Ukrainę i zrozumiał, że się mylił.
Putin, mówiąc o możliwym zwycięstwie Trumpa w wyborach, powiedział, że dla Rosji byłoby lepiej, gdyby Joe Biden pozostał prezydentem Stanów Zjednoczonych. „Jest osobą bardziej doświadczoną, przewidywalną, jest politykiem starej formacji. Ale będziemy współpracować z każdym amerykańskim przywódcą, któremu ufa naród amerykański” – powiedział rosyjski prezydent.
3. Giełda w Moskwie drugi dzień z rzędu wstrzymała handel w związku z ogromnymi problemami z zagranicznymi serwerami w Rosji.
Problemy z importowaną infrastrukturą IT, która ogarnęła Rosję po sankcjach i zaprzestaniu dostaw od kluczowych zachodnich producentów, dotarły na moskiewską giełdę.
Platforma transakcyjna, na której codziennie ustalany jest kurs rubla, kapitalizacja rynkowa największych spółek oraz ceny rządowych papierów wartościowych Federacji Rosyjskiej, w środę 14 lutego drugi dzień z rzędu napotkała „problemy techniczne „.
O godzinie 10:36 czasu moskiewskiego giełda, na której według własnych danych konta ma ponad 29 milionów Rosjan, zakończyła handel na giełdzie. Służba prasowa giełdy podała, że przyczyną awarii był „błąd na głównym serwerze systemu transakcyjno-rozliczeniowego”. Likwidacja go trwała prawie godzinę, a o godzinie 11:35 czasu moskiewskiego wznowiono działania.
Dzień wcześniej, 13 lutego, giełda również wstrzymała handel na 1 godzinę i 45 minut.
We wtorek o 13:58 czasu moskiewskiego platforma transakcyjna wstrzymała działalność na giełdzie, wyjaśniając również, co się dzieje, jako „błąd głównego serwera”.
Aby przywrócić operacje, giełda wykorzystała „system kopii zapasowych”. Ale następnego dnia również się to nie udało. Drugie zatrzymanie handlu w ciągu dwóch dni było spowodowane błędem serwera, który został przełączony w ramach usuwania sytuacji awaryjnej 13 lutego, poinformowała w środę służba prasowa platformy handlowej.
Moskwa giełda nie jest osamotniona w problemach z serwerami i systemami przechowywania danych: w rosyjskich firmach masowo zawodzą. Świadczy o tym gwałtowny wzrost zapotrzebowania na naprawy sprzętu IT, które w ubiegłym roku podskoczyło o 400% – podaje firma usługowa Mobius Technologies.
Powodem są sankcje i problemy z dostawami, wyjaśnia partner zarządzający Mobius Technologies Michaił Sizow. Na rynku rosyjskim po prostu nie ma nowych komponentów – narzeka – albo są one zawyżone, a dostawa trwa zbyt długo.
Szczególnie trudna sytuacja jest w przypadku sprzętu klasy korporacyjnej, który jest produkowany i dostarczany w pojedynczych egzemplarzach, zauważa Alexander Mukhortov, szef działu rozwiązań dla przedsiębiorstw Treolan: „Tak naprawdę nie ma do niego części zamiennych i nie da się naprawić komponentów .”
4. Eksport towarów niesurowcowych spadł o jedną czwartą
Wolumen eksportu niesurowcowego (NOE) Rosji w 2023 r. spadł o 23%, do 146,3 mld USD, wynika z prezentacji Ministerstwa Przemysłu i Handlu. W 2022 roku liczba ta wyniosła 190,4 miliarda dolarów, Z prezentacji wynika, że wyroby metalowe jako całość stanowiły 31,4% eksportu niesurowcowego, produkty inżynieryjne – 19,1%, produkty chemiczne – 10,9%, produkty rolne – 18,8%.
Na tle spadku całkowitego wolumenu rosyjskiego eksportu w 2023 r. (minus 28,3%, z 592,5 mld USD do 425,1 mld USD udział NOE w nim wzrósł z 28% do 35% w porównaniu z 2014 rokiem.
Teraz, aby zwiększyć wolumen dostaw, konieczne będzie zwiększenie eksportu do „zaprzyjaźnionych” krajów – pod koniec ubiegłego roku Ministerstwo Przemysłu i Handlu poinformowało, że wolumen NOE do Turcji wzrósł o 36%, do Chin – o 26%, do Egiptu – o 57%, do Brazylii – o 37%, do Arabii Saudyjskiej – o 87%.
Wciąz jednak to za mało wobec utraty rynku europejskiego. Nowi kliencii oprócz tego że za mało kupują to jeszcze kiepsko płacą.
5. Nabiullina przyznała, że banki nie są w stanie chronić ludzi przed oszustwami.
Nie nastąpił jeszcze punkt zwrotny w walce z oszustwami finansowymi, stwierdziła prezes Banku Centralnego Elvira Nabiullina na forum „Cyberbezpieczeństwo w finansach”.
Banki nauczyły się chronić swoje interesy i ograniczać straty, ale klienci w dalszym ciągu pozostają podatni na oszustów, szef Banku Centralnego stwierdził : „Wzrosła liczba skutecznie odpartych przez banki ataków, ale wzrosła także liczba udanych ataków. Widzimy prawie 1 milion 200 tysięcy transakcji bez zgody klientów, a środki osób traconych podczas tych operacji rosną.”
Dzień wcześniej regulator podał skalę strat. W 2023 roku liczba transakcji dokonanych bez zgody klientów wzrosła o jedną trzecią i po raz pierwszy przekroczyła milion – 1,166 mln, a kwota skradzionych środków wzrosła o 11,5% do 15,8 mld rubli.
Atakujący nie tylko oszukują ludzi, ale coraz częściej zmuszają ich do zaciągnięcia pożyczki i wyłudzenia z pożyczonych środków.
Co czwarty skradziony rubel został zaciągnięty przez ofiary na kredyt, a w niektórych bankach – w połowie Nabiullina przytoczył statystyki Banku Centralnego: „Widzimy, że inżynieria społeczna w coraz większym stopniu wpływa na oszustwa kredytowe, w których nie ma barier systemowych <…>
Ludzie coraz częściej zaciągają wielomilionowe pożyczki i udzielają ich oszustom. Są banki, w których nawet połowa skradzionych przez oszustów środków to środki pożyczone przez ludzi.”
Walkę z tego typu „oszustwami kredytowymi” uważa za „jedno z najważniejszych zadań na ten rok”.
Antidotum, zdaniem Nabiulliny, mógłby stanowić tzw. „okres karencji” dla dużych kredytów: dzięki temu bank nie będzie od razu wydawał pieniędzy kredytobiorcy.
„Proponujemy zacząć od miliona rubli, ale można omówić kwotę, można omówić okres karencji, ale między zatwierdzeniem pożyczki a emisją pieniędzy musi być przerwa.
Bo pożyczka w kilka minut jest oczywiście świetna, ale część osób, duża liczba osób, ponosi ogromne koszty – mówi Nabiullina.
6. Rośnie liczba upadłości Rosjąn i firm. Wzrost o 40%.r/r
Według szacunków Sbierbanku w w całej Rosji łączna liczba zakończonych postępowań upadłościowych w 2023 r. wyniosła 282 tys., czyli o 40% więcej niż w 2022 r.
Dokonano 72,2 tys. transakcji sprzedaży upadłego mienia (wzrost o 19% w porównaniu z 2022 r.) i. według analityków Portalu DA (rynek aktywów biznesowych i zabezpieczeń Sbierbanku).
„W 2023 r. zaobserwowaliśmy znaczny wzrost liczby transakcji w rosyjskich postępowaniach upadłościowych. Średnia kwartość transakcji na sprzedanym zabezpieczeniu Sbierbanku podwoiła się w ciągu roku (do 23,5 mln rubli). Spodziewamy się, że ten trend utrzyma się w 2024 roku” – powiedział Kommiersantowi Kirill Demin, wiceprezes i dyrektor Departamentu Pracy z Aktywami Zagrożonymi Sbierbanku.
Jednocześnie w latach 2019-2023 liczba spraw, w których wierzyciele nie otrzymują nic od upadłych dłużników, wzrosła z 65,3% do 69,2%.
W przypadku upadłości osób prawnych tendencja jest odwrotna: udział wierzycieli, którzy otrzymali „zero” z upadłości przedsiębiorstw, spadł z 62% w 2019 r. do 54,7% w 2023 r. Łączna kwota przekazana wierzycielom od dłużników prawnych w 2023 r. wyniosła 297,1 mld rubli, natomiast w 2022 r. — 243,6 mld rubli. Upadłości bowiem coraz częściej dotykają średnie i duże firmy.
