Codzienny ekonomiczny przegląd 18.08.2023

Zapraszamy na subiektywne zestawienie Codziennego, ekonomicznego przeglądu informacji z Rosji.

A w dzisiejszym zestawieniu:

1. Zawieszone loty w Moskwie

Loty samolotów zostały tymczasowo ograniczone dziś rano na wszystkich czterech moskiewskich lotniskach: Wnukowo, Domodiedowo, Szeremietiewo i Żukowski. Zostało to zgłoszone w Federalnej Agencji Transportu Lotniczego. Dziś rano według moskiewskich władz dron został zestrzelony w pobliżu Expocenter w rejonie Moskwy i spadł na budynek. Co istotne wcześniej, podczas ataków dronów na Moskwę, loty były ograniczone na maksymalnie dwóch lotniskach.

Dziś rano burmistrz Siergiej Sobianin powiedział, że siły obrony powietrznej zniszczyły drona „podczas próby przelotu do Moskwy”. Szczątki spadły w rejonie Expocenter pod Moskwą. Ściana jednego z pawilonów centrum częściowo się zawaliła.

2. Ukryte miliardy w walucie. Rząd przetrzepuje kieszenie oligarchów.

Rosyjskie firmy przechowują zagraniczne dochody z eksportu. Dane przedstawiono prezydentowi Putinowi w zamkniętym spotkaniu z rządem i Bankiem Centralnym. Nieoficjalne rezerwy walutowe znaleziono w firmach, które eksportują produkty nieenergetyczne, głównie nawozy.

Firmy czterech rosyjskich miliarderów, w tym Andrieja Melniczenki, przechowują zagraniczne rezerwy, oszacowane na 25,2 mld USD. To przede wszystkim producenci nawozów.

Inni w pierwszej piątce to: Andriej Guriew („PhosAgro” – 9,7 mld USD), Dmitrij Mazepin („Uralkali” i „Uralchim” – 2,8 mld USD) oraz Wiaczesław Kantor („Akron” – 11,3 mld USD).

Wobec groźby wprowadzenia obowiązkowej sprzedaży niemal całego eksportu walutowego (krążą plotki o kwotach nawet do 90%) i restrykcyjnych limitów wyprowadzania kapitału, firmy zgodziły się zwiększyć sprzedaż waluty. To ma wspomóc stabilizację rubla.

W 2022 roku rosyjskie firmy zgromadziły za granicą aktywa o wartości 80 mld USD. Odpływ kapitału z Rosji w 2022 roku wyniósł 239 mld USD, a w pierwszej połowie 2023 roku dodatkowe 27 mld USD. Tu informacje podawał Interfax, natomiast widziałem inne, które szacowały odpływ w tym roku, o ile dobrze pamiętam na ok. 80 mld dolarów.

Kreml potrzebuje waluty wywiezionej za granicę, aby kontrolować kurs rubla do dolara. Dewaluacja może przyspieszyć inflację, co zbiegnie się z wyborami w 2024 roku.

Ważna informacja i warto ją zapamiętać. Efekt „szoku walutowego” osiągnie swoje maksimum za 6 miesięcy, obniżając zaufanie konsumentów – twierdzi ekonomista Aleksander Isakow.

2. Zachodnie firmy bez prawa głosu

Władimir Putin polecił rządowi przyspieszenie transferu aktywów spółek z kluczowych sektorów pod jurysdykcję rosyjską, a także uruchomienie mechanizmu przywracania kontroli nad krajowymi firmami, jeśli są one zarządzane przez zagraniczne podmioty prawne. 

Jak wynika z tekstu instrukcji, proponuje się przyspieszenie przejścia spółek do jurysdykcji rosyjskiej, między innymi poprzez rejestrację spółek zagranicznych w specjalnych regionach administracyjnych (SAR), gdy możliwość ich redomiciliacji jest zablokowana lub nie jest przewidziana przez ustawodawstwo kraju, w którym są zarejestrowane.

Rząd został również poinstruowany, aby zapewnić uruchomienie mechanizmu, który pozwoli rosyjskim osobom fizycznym odzyskać kontrolę nad firmami zarządzanymi przez zagraniczne podmioty prawne, jeśli faktycznie zostanie utracona z powodu „nieprzyjaznych działań przeciwko Federacji Rosyjskiej, rosyjskim obywatelom i organizacjom”. Proponuje się to m.in. poprzez zastąpienie udziałów zarejestrowanych za granicą należących do Rosjan akcjami spółek rosyjskich wchodzącymi w skład takich holdingów.

Instrukcje muszą zostać wykonane do 30 listopada 2023 r. Za ich wdrożenie powołano premiera Rosji Michaiła Miszustina.

3. Spadek Eksportu Rosyjskiej Broni na Forum Armia-2023

Odbyło się Forum Armia-2023, w Kubince. Trwało tydzień między 15 a 20 sierpnia, zakończyło się słabym wynikiem dla rosyjskiego kompleksu wojskowo-przemysłowego. Mimo zaangażowania prezydenta Władimira Putina w promocję broni i obietnic sojusznikom, wolumen zagranicznych kontraktów podpisanych był ponad trzykrotnie niższy niż przed konfliktem wojennym.

Rosoboroneksport, państwowa korporacja eksportująca broń, podpisała tylko kilka kontraktów o wartości 600 mln USD, mimo prezentacji ponad 350 próbek rosyjskich produktów wojskowych na forum. W porównaniu do 2021 roku, gdzie podpisano 20 umów o wartości 2 mld euro, wynik był znacząco niższy. Jednak trzeba uczciwie powiedzieć, że jednak kilka kontraktów zostało podpisanych. Natomiast nie byłbym sobą gdybym czegoś nie dodał, gdyż jest drobny szczegół.

To Ministerstwo Obrony Rosji podpisało kontrakty na 400 miliardów rubli, stając się największym nabywcą rosyjskiej broni na forum.

Eksport broni systematycznie spada od pięciu lat. W latach 2018-2022 udział Rosji w światowym rynku broni spadł z 22% do 16%, a ekspert Sztokholmskiego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI) Peter Wezeman ostrzega, że Rosja może stracić status drugiego co do wielkości dostawcy broni na świecie już w 2024 roku.

Rosja traci pozycję także na swoim kluczowym rynku, Indiach, gdzie dostawy spadły o 37% w ciągu ostatnich pięciu lat. Wezeman przewiduje, że spadek eksportu broni będzie kontynuowany, ze względu na priorytetowe traktowanie zaopatrzenia sił zbrojnych Rosji i niski popyt innych państw, wynikający z sankcji handlowych i presji ze strony Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników.

I dobrze, lubimy czytać i słuchać jak jakaś duża gałąź przemysłu rosyjskiego się sukcesywnie zwija.

4.Swapy walutowe oferowane przez skarb Państwa

Władze zaproponowały rozwiązanie problemu niedoborów walutowych. Skarb Państwa może mieć możliwość prowadzenia operacji swapowych z juanem, wynika z projektu dekretu rządowego.

W dokumencie zaznaczono, że środek jest potrzebny do maksymalizacji dochodów budżetowych w obecnej sytuacji na rynku finansowym. Wcześniej Skarb Państwa mógł przeprowadzać takie operacje tylko za dolary i euro.

Swap walutowy to umowa wymiany określonej kwoty jednej waluty na inną w określonym dniu lub datach. Ministerstwo Finansów zgromadziło znaczną liczbę juanów w rezerwach, a banki okresowo mają niedobór płynności w tej walucie, wyjaśnił Michaił Wasiliew, główny analityk Sovcombanku. Dlatego Skarb Państwa będzie mógł zapewnić komercyjnym graczom juana zabezpieczonego rublami poprzez swap, powiedział. Oznacza to, że agencja rządowa faktycznie udzieli bankom kredytu w chińskiej walucie (zwykle na jeden dzień), zarabiając na różnicach kursowych.

Bardzo jesteśmy ciekawi tego mechanizmu i ryzyk z nim związanych.

5. Rosyjscy Eksporterzy Zmagają się z Problemem Wypłaty za Dostarczoną Ropę do Indii

Rosyjscy eksporterzy, którzy zwiększyli dostawy ropy do Indii i zaczęli handel walutami narodowymi w obliczu sankcji, wciąż napotykają na problem z otrzymaniem zapłaty za sprzedane surowce.

Mówiliśmy i pisaliśmy o tym jakiś czas temu. Około 39 miliardów dolarów, które pozostają w indyjskich bankach, jest niemożliwe do odzyskania przez koncerny naftowe w Rosji. Obejmuje to rupie indyjskie.

Zatrzymanie kwoty to około 3,6 biliona rubli według kursów ostatnich, co stanowi równowartość rocznego budżetu programu wsparcia gospodarki narodowej.

Rosyjscy eksporterzy nie mogą obecnie wykorzystać rupii, które otrzymują za sprzedaną ropę. Wycofanie rupii z Indii jest utrudnione przez lokalne przepisy zabraniające obiegu indyjskiej waluty poza granicami kraju. Dostawy towarów z Indii, na które można by wydać rupie, są znikome w porównaniu do ogromnej wartości rosyjskiego eksportu do Indii.

Poszukiwania rozwiązania tego problemu trwają już od pewnego czasu, i nadal nie udało się znaleźć satysfakcjonującego wyjścia. Przypominam, na stronie ekonomiaRosji jest artykuł o tym napisany chyba w maju.

Również próby negocjacji zakupów towarów za rupie nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Ograniczenia te wynikają z sankcji nałożonych na Rosję, co sprawia, że rozliczenia w dolarach są zbyt ryzykowne.

Problem ten dotyka oczywiście rosyjską gospodarkę i eksport. Sytuacja nadal pozostaje nierozwiązana, a Rosja szuka mechanizmów i sposobów wyjścia z tej trudnej sytuacji.

6. Rosną stawki i raty kredytów hipotecznych.

Sbierbank od 22 sierpnia podniesie oprocentowanie podstawowych produktów hipotecznych o 2 punkty procentowe, o czym informowała 17 sierpnia instytucja kredytowa i finansowa.

„Od 22 sierpnia oprocentowanie podstawowych programów hipotecznych dla drugorzędnych mieszkań i nowych budynków zmieni się o 2 punkty procentowe ze względu na wzrost głównej stopy Banku Centralnego” – podał bank.

Oprocentowanie kredytów hipotecznych rośnie zarówno w przypadku nowych budynków, jak i mieszkań wtórnych.

W rezultacie od 22 sierpnia minimalna stawka dla nowych budynków w Sbierbanku wyniesie 13,4%.